بحران آب در ایران و راهکار فناوری پلاسمای سرد درمدیریت بخشی از منابع آبی کشور

براساس شاخص فالکن مارک، کشور ایران در آستانه قرار گرفتن در بحران آبی است. سازمان محیط زیست سرعت استفاده از منابع آب زیرزمینی در ایران را در قیاس با استاندارد جهانی سه برابر بیشتر تخمین می‌زند. این برداشت بی‌رویه عامل خشکیدن ۲۹۷ دشت از ۶۰۰ دشت ایران می‌باشد.

با توجه به میزان منابع آب و سرانه مصرف، ایران در زمره کشورهایی است که در سال ۲۰۲۵ با کمبود فیزیکی آب مواجه هستند. این بدان معناست که حتی با بالاترین راندمان و بهره‌وری ممکن در مصرف آب، برای تأمین نیازهایشان آب کافی در اختیار نخواهند داشت. 

بعد از کشاورزی صنایع بالاترین مصرف کننده آب بحساب می آیند ولی پساب های سمی آن خطرناکترین آلوده کننده محیط زیست می باشد. با گسترش صنایع و افزایش مصرف آب و تولید پسآب های صنعتی، استانداردهای زیست محیطی شرایط خاصی را برای ورود پساب صنایع به چاه های جاذب، فضای سبز کشاورزی یا شهری و ورود مجدد به چرخه تولید در نظر می گیرند. برای جلوگیری از آلودگی محیط زیست و آب توسط این پساب های صنعتی باید راهی برای تصفیه فاضلاب های صنعتی اتخاذ کرد.

در مورد برخی صنایع مانند صنایع غذایی (صنایع لبنی، صنایع تخمیری و ...)، صنایع تولید کاغذ (پساب سولفیدی کارخانجات کاغذ سازی) و صنایع دارویی و صنایعی که پساب هایی حاوی فلزات سنگین دارند و ... تصفیه فاضلاب و پساب صنعتی اهمیت بسیار زیادی دارد. این پساب های صنعتی در سه بخش شیمیایی، فیزیکی و بیولوژیکی بیان می شود :

1. ویژگی های شیمیایی : مانند میزان مواد آلی، کربوهیدرات ها، روغن ها، پروتئین ها، سورفکتانت ها و مواد غیر آلی مانند کلریدها، فلزات سنگین، ازت، فسفر، گوگرد، قلیاها و گازها مانند اکسیژن، هیدروژن، گوگرد و متان

2. ویژگی های فیزیکی: مانند رنگ, کدورت, بو, میزان مواد جامد و دما

3. ویژگی های بیولوژیکی: مانند شمارش باکتری ها، کلی فرم ها، انگل ها و سایر عوامل بیماریزا

یکی از چالش های محیط زیستی مدیریت صحیح آب وپساب می باشد. سیستم تصفیه و پیش تصفیه آب و پساب توسط تکنولوژی پلاسمای سرد یک راه حل اساسی در این باره است. این روش یکی از بهترین راه حل های موجود در کشور است که با وجود ساختار پیچیده این فناوری در ایران بومی سازی شده است. 

 

حوزه های کاربرد این سیستم عبارتند از: پساب صنایع نفت و پتروشیمی، سکوهای نفتی و نفتکش ها، شیرابه زباله های شهری ، سیستم های پیش تصفیه فاضلاب شهری، فاضلاب بیمارستانی، فاضلاب های ویژه (پرتوزا)، صنایع چرم سازی، صنایع نساجی، صنایع داروسازی، فاضلاب قطارها و هواپیماها، سیستم آب شرب و فاضلاب کشتی های قاره پیما،  تصفیه آب شرب حاوی فلز سنگین، فاضلاب های ویژه (پرتوزا) می باشد. 

حذف کلیه فلزهای سنگین،‌ حذف کلیه میکروارگانیسم ها، اتمام فرایند در مدت زمان متوسط 2 دقیقه، عملکرد راکتور بدون مصرف هرگونه مواد شیمیایی، افزایش 12 برابری ظرفیت تصفیه خانه بدون افزایش ابنیه، کاهش هزینه تصفیه به حداقل یک سوم روش های مرسوم، کاهش COD  و BOD به میزان متوسط 70% (بسته به نوع آب و پساب )، کاهش چشکمگیر پارامترهای آب و پساب (کدورت ، بو ، رنگ ، سختی )، مصرف انرژی پایین نسبت به عملکرد بالا از جمله مزایای این سیستم است. 

با اینهمه عدم آشنایی صاحبان صنایع و مسئولین ذیربط با این تکنولوژی باعث شده با وجود مزایای و کاربردهای بسیار آن توسعه نیافته و متقاضیان محدودی داشته باشد. 

با توجه به مشکلات وسیع کشور در زمینه میزان بالای مصرف آب و کمبود آن و به تبع آن اهمیت توجه به حداقل رساندن آلاینده های زیست محیطی انتظار میرود که صنایع مذکور مجهز به این فناوری کرده و اجازه دهند جامعه از برکات آن بهره ببرد.